بیماری کووید-۱۹ در برخی افراد درمان مشخصی ندارد و علائم و نشانه‌های مربوط به آن طی زمانی طولانی در بدن افراد باقی می‌ماند. این وضع، که کووید طولانی‌مدت نام دارد، معمولا با علامت‌هایی مانند مه مغزی، خستگی، تپش قلب، کسالت پس از تمرین، و سرگیجه در بزرگسالان همراه است. بقیه نشانه‌ها عبارت‌اند از: ناراحتی گوارشی، سرفه مزمن، تشنگی، درد قفسه سینه، حرکت‌های غیرطبیعی، تغییر در میل یا توان جنسی، و تغییر یا ازدست‌دادن حس بویایی و چشایی.
به گزارش سرگرمی روز و به نقل از ایندیپندنت، از همان روزهای اولیه همه‌گیری، خیلی زود مشخص شد برخی از افرادی که به سارس-کوو-۲ یا ویروس کرونا مبتلا شده‌اند، بهبود کامل نیافته‌اند و نشانه‌های ناتوان‌کننده بیماری تا هفته‌ها و ماه‌ها در بدنشان باقی است.
محققان و متخصصان ابتلا تردید داشتند و قدری سرگردان بودند. آن‌ها برای شناسایی کووید طولانی‌مدت و بررسی نشانه‌های آن دست به مطالعات بسیاری زدند. در حالی که از روزهای آغازین این بیماری مدت زیادی گذشته، همچنان پرسش‌های بسیاری در این حوزه باقی مانده است.
یک نظرسنجی مرکز ملی آمار سلامت ایالات متحده در سال ۲۰۲۲ تخمین زده است که تقریبا ۷درصد از بزرگسالان آمریکا و بیش از یک درصد از کودکانی که به کووید-۱۹مبتلا شده‌اند، در مقطعی، کووید طولانی‌مدت داشتند.
به‌رغم آنکه تعداد موارد کووید طولانی‌مدت از سال ۲۰۲۲ کاهش یافته است و بسیاری از افراد به میزان متفاوت بهبود یافته‌اند، همچنان برخی از افراد گرفتار کووید طولانی‌مدت‌اند.
به گفته دیوید پوترینو، عصب‌شناس در نیویورک، یکی از آزار‌دهنده‌ترین علامت‌هایی که بیماران با آن مواجه‌اند مه مغزی است.
پوترینو گفت: «محققان در بریتانیا در اندازه مغز و عملکرد شناختی پس از ابتلا به کووید- حتی در افرادی که به کووید طولانی‌مدت مبتلا نبودند- تغییرات هشداردهنده‌ای پیدا کرده‌اند.»
یکی دیگر از نشانه‌هایی که بسیار گزارش شده است کسالت و خستگی بعد از ورزش بدنی است که حتی پس از ورزش‌های سبک نیز در افراد مبتلا به کووید مشاهده می‌شود.
پوترینو گفت: «علائم گسترده کووید طولانی‌مدت بر اثر یک یا چند عامل زمینه‌ای بروز می‌یابد، از جمله لخته‌های کوچکی که عروق خونی کوچک را مسدود می‌کنند و به نارسایی‌هایی مانند مشکلات شناختی منجر می‌شوند.»
اگر به کووید طولانی‌مدت مبتلا شده‌اید چه‌کار باید بکنید؟
پوترینو به ۵ نکته برای کمک به مبتلایان به کووید طولانی‌مدت اشاره می‌کند.
۱. استراحت کنید و به خودتان فرصت بدهید
از محدودیت‌های خودتان آگاه باشید و بیشتر از سطح توان فعالیت نکنید تا دچار افت ناگهانی توان جسمی نشوید.
به نظر پوترینو، یکی از مهم‌ترین کارها در جلوگیری از بدترشدن یا پیشرفت بیماری حفظ انرژی بدن است که «کند کردن روند» نامیده می‌شود. بدین ترتیب، می‌توان کارها را با توجه به سطح انرژی و توان با آرامش انجام داد.
۲. دیساتونومی یا نوروپاتی حسی را ارزیابی کنید
دیساتونومی، یا اختلال دستگاه عصبی، یکی از عوامل رایج در بیماری کووید طولانی‌مدت است که مشکلاتی مانند ضربان قلب سریع و سرگیجه در پی دارد.
دستگاه عصبی خودمختار یا مستقل، شبکه‌ای از اعصاب در بدن است که مسئولیت تنظیم کارکردها و عواملی مانند تنفس، فشار خون، دمای بدن، و جریان خون سالم و عملکرد اندام را برعهده دارد.
هنگامی که دستگاه عصبی خودمختار از تعادل خارج شود، باعث دیساتونومی یا خروج از عملکرد مستقل می‌شود. به‌طور متوسط، ۷۰درصد از افراد مبتلا به کووید طولانی‌مدت دچار دیساتونومی می‌شوند. این وضع با دارو و توان‌بخشی قابل درمان است.
۳. به ماست‌سل‌ها توجه کنید
ماست‌سل‌ها، سلول‌های ایمنی مستقر در بافت مخاطی پوست و مجاری بدن، در پاسخ به آنتی‌ژن‌های بیماری‌زا فعال می‌شوند. گاهی، هم طی یک وضعیت حاد ابتلا به کووید و هم در کووید طولانی‌مدت، فرد در بسیاری از سیستم‌های بدن دچار التهاب شدید می‌شود. محققان بر این باورند که این حالت به‌دلیل فعال‌‌شدن ماست‌سل‌ها رخ می‌دهد.
از آنجا که ماست‌سل‌ها سلول‌های آلرژی و بخشی از دستگاه ایمنی بدن‌اند، هنگامی که تحریک بشوند، باعث التهاب می‌شوند. همچنین، مواد شیمیایی زیادی آزاد می‌کنند که روی پوست، دستگاه گوارش، قلب، و دستگاه تنفسی و عصبی اثر می‌گذارد.
این وضع جسمی با نظارت پزشکی مناسب و با استفاده از داروها قابل مدیریت است.
۴. از تنفس کمک بگیرید
پوترینو توصیه می‌کند: «از تنفس برای مدیریت علائم استفاده کنید.»
اکثر افراد مبتلا به کووید طولانی‌مدت تنفس ناکارآمدی دارند. تمرین تنفس روزانه می‌تواند علامت‌های روزانه را به‌طور چشمگیری بهبود بخشد.
۵. برای کمک تماس بگیرید
این آخرین نکته برای مراقبان و دوستان افراد مبتلا به کووید طولانی‌مدت است.
پوترینو توضیح می‌دهد: «وقتی فردی به بیماری مزمن مبتلا می‌شود، در ابتدای امر در انزوای زیادی قرار می‌گیرد و همین انزوای اجتماعی اثر جدی بر سلامت دارد.»
او می‌گوید: «ممکن است کسی که دوستش دارید دیگر نتواند مانند گذشته با شما ارتباط اجتماعی برقرار کند، اما این بدان معنا نیست که نمی‌خواهد با شما وقت بگذراند. بنابراین، برای ارتباط با عزیزی که مبتلا به کووید طولانی‌مدت است تلاش کنید.»
