لبخند همیشه زیباست و هیچ چیز مانند دندان های سالم و سفید اعتماد به نفس را افزایش نمی دهد. اما متاسفانه دندان های ما به ندرت سالم و در عین حال سفید هستند! مسواک زدن لکه های عمیق را از بین نمی برد و محلول های سفید کننده می توانند مینای دندان را از بین ببرند و خطر پوسیدگی و از قضا تغییر رنگ دندان را افزایش دهند.
خوشبختانه، مطالعه‌ای که اخیراً در مجله علمی ACS Applied Materials & Interfaces منتشر شده است، یک درمان جدید نانوذراتی را گزارش می‌دهد که دندان‌ها را بدون آسیب رساندن به آنها سفید می‌کند و با از بین بردن باکتری‌های عامل پوسیدگی از آنها محافظت می‌کند.
در سال 2019، موسسه سنجش و ارزیابی سلامت جامع ترین نظرسنجی جهانی بهداشت را منتشر کرد. در این مطالعه، محققان 286 علت مرگ، 369 بیماری و جراحت و 87 عامل خطر را در 204 کشور و منطقه مورد تجزیه و تحلیل قرار دادند.
بر اساس این مطالعه، شایع ترین وضعیت از دست دادن سلامتی پوسیدگی است. فرسایش دندان که معمولاً در اثر پلاک باکتریایی چسبنده و اسیدی ایجاد می شود.
اولین قدم برای جلوگیری از پوسیدگی دندان، حذف این پلاک های اسیدی است. مسواک زدن شروع خوبی است، اما نمی تواند همه باکتری ها را از بین ببرد. در نهایت، پلاک فوق چسبنده دندان های شما را می پوشاند که برداشتن آن یک کار حرفه ای است.
متأسفانه همه به متخصص دسترسی ندارند. به همین دلیل است که محققان همیشه به دنبال درمان هایی برای مقابله با این پلاک های سرسخت هستند. مشکل چنین درمان هایی عوارض جانبی آنها از جمله تغییر رنگ دندان پس از استفاده طولانی مدت است.
این لکه ها با روش های سفید کننده بالینی با استفاده از نور آبی با شدت بالا و پراکسید هیدروژن پاک می شوند. اما نور آبی می تواند به پوست و چشم ها آسیب برساند و قدرت رنگ دهی بالای پراکسید هیدروژن نیز باعث فرسایش شدید دندان می شود.
به عبارت دیگر، ترکیباتی که باکتری‌های ایجاد کننده پلاک را از بین می‌برند، می‌توانند دندان‌ها را لکه دار کنند و درمان‌هایی که لکه‌ها را از بین می‌برند، به سطح دندان آسیب می‌رسانند و به باکتری‌ها اجازه می‌دهند راحت‌تر بچسبند. این یک چرخه معیوب از پوسیدگی و تغییر رنگ دندان است.
چند سال پیش، مهندسان بیو بهداشت دهان و دندان شروع به بررسی امکان حذف پلاک با نانوذرات اکسید آهن کردند. ماده زیست پزشکی؛ اکسی کلرید بیسموت (Bi 12 O 17 Cl 2 ) امیدوار کننده بود. دانشمندان کشف کردند که می توانند با استفاده از نور سبز به جای نور آبی، فعال شدن آن را دقیقاً کنترل کنند. پس از فعال شدن، این ماده می تواند دندان ها را سفید کرده و پلاک ها را از بین ببرد. اما متاسفانه آنقدر به دندان نمی چسبد که موثر باشد.
شائولی وانگ و همکارانش در دانشگاه نانچانگ به دنبال راهی بودند تا نانوذرات اکسی کلرید بیسموت را برای مدت طولانی تری به دندان بچسبانند. راه حل آنها افزودن یک نانوذره دیگر بود. اکسید مس (Cu 2 O) دارای خواص ضد باکتریایی طیف گسترده ای است، با نور سبز فعال می شود و هنگامی که با بیسموت اکسی کلرید و کلسیم مخلوط می شود یک هیدروژل تشکیل می دهد.
وانگ و همکارانش این فرضیه را مطرح کردند که استفاده از نانوذرات هیدروژل روی دندان ها لکه ها و پلاک ها را از بین می برد.
تیم تحقیقاتی این ماده را روی دندان‌های آغشته به مخلوط قهوه، چای، آب زغال‌اخته و سس سویا به مدت 15 روز آزمایش کردند تا رنگ طبیعی دندان را شبیه‌سازی کنند. سپس دندان ها با هیدروژل پوشانده می شوند و هر روز به مدت 1 ساعت در معرض نور سبز قرار می گیرند. با ادامه این درمان، دندان ها با گذشت زمان درخشان تر شدند. به علاوه هیچ آسیبی به مینای دندان وارد نمی شود و 94 درصد باکتری های موجود در بیوفیلم ها از بین می روند.
برای ما تمیز کردن دندان در ظرف کشت میکروبی و قرار دادن آنها در معرض نور سبز به مدت یک ساعت در روز عملی نیست. بنابراین تیم تحقیقاتی از موش‌هایی استفاده کردند که دهانشان با باکتری‌های پوسیدگی تلقیح شده بود تا تعیین کنند که آیا این درمان روی دندان‌های یک موجود زنده مؤثر است یا خیر.
هیدروژل روی سطح دندان اعمال می شود و دو بار در روز به مدت پنج دقیقه درمان می شود. پس از 30 روز، سطح پلاک دندان پس از درمان به طور قابل توجهی کوچکتر می شود و تنها 9 درصد از سطح کل دندان را تشکیل می دهد.
در انسان اگر سطح پلاک کمتر از 20 درصد دندان باشد مهار شده در نظر گرفته می شود. علاوه بر این، هیدروژل فعال شده با نور سبز به طور موثری از ایجاد پوسیدگی متوسط و عمیق در سطح دندان های حیوان (با وجود عدم مسواک زدن) جلوگیری می کند.
محققان به این نتیجه رسیدند که درمان بدون مسواک آنها از پوسیدگی دندان و سفید شدن دندان ها جلوگیری می کند. با این حال، این مطالعه هنوز دارای کاستی هایی است. به عنوان مثال، ویسکوزیته BC-SA را می توان بهبود بخشید و پایداری طولانی مدت BC-SA نیاز به بررسی تجربی بیشتری دارد. به طور کلی، این یافته گامی امیدوارکننده در جهت بهبود سلامت دهان و دندان است.
