محققان انجمن علوم دریایی اسکاتلند (SAMS) یک پدیده غیرمنتظره را کشف کردند که آن را “اکسیژن تاریک” نامیدند. این کشف می تواند به بازاندیشی در مورد چگونگی پیدایش حیات در سیاره زمین منجر شود. محققان دریافتند که اکسیژن در اعماق بیش از 4000 متر در اقیانوس تولید می شود، جایی که نور نمی تواند به آن نفوذ کند. این یافته آنقدر دور از ذهن بود که محققان ابتدا تصور کردند تجهیزات آنها معیوب است.
هنگامی که محققان به داده‌های سطح اکسیژن در اعماق اقیانوس دست یافتند، فکر کردند که حسگرها معیوب هستند زیرا مطالعات قبلی نشان داده بود که موجودات اعماق اقیانوس فقط اکسیژن مصرف می‌کنند، نه تولید آن. به طور کلی، موجودات حساس به نور مانند گیاهان، پلانکتون ها و جلبک ها از نور خورشید برای تولید اکسیژن استفاده می کنند که به اعماق اقیانوس ها نیز می رسد.
کشف اکسیژن تاریک در اعماق اقیانوس
بر اساس مقاله محققان در Nature، راز تولید این اکسیژن تیره در توده هایی نهفته است که به اندازه سیب زمینی هستند و حاوی عناصری مانند کبالت، نیکل و منگنز هستند. از این ترکیبات برای ساخت باتری های لیتیوم یونی نیز استفاده می شود. این توده ها کف را در عمق بیش از 4000 متری زیر سطح آب در تاریکی مطلق می پوشانند. برای مقایسه، کشتی تایتانیک در عمق حدود 3810 متری قرار دارد.
به نظر می رسد عناصر موجود در توده ها تا حدودی مانند یک باتری عمل می کنند. آزمایش محققان نشان داد که این توده ها دارای ولتاژ 0.95 ولت هستند که در صورت قرار گرفتن در کنار هم می توانند ولتاژ را به میزان قابل توجهی افزایش دهند. تنها 1.5 ولت برای شروع فرآیندی به نام “الکترولیز آب دریا” – که در آن آب دریا به هیدروژن و اکسیژن تبدیل می شود – مورد نیاز است.
این کشف می تواند درک ما را از آغاز زندگی روی زمین تغییر دهد. محققان گفتند: «برای شروع حیات هوازی در این سیاره، اکسیژن باید وجود داشته باشد، و ما فکر کردیم که اکسیژن رسانی به زمین توسط موجودات فتوسنتزی آغاز شده است». اما اکنون می دانیم که اکسیژن در اعماق دریا نیز تولید می شود، جایی که نور وجود ندارد. بنابراین باید سوالاتی از این قبیل بپرسیم: زندگی هوازی از کجا شروع شد؟ بیا برگردیم.”
با این حال، تحقیقات بیشتری باید روی این توده ها و اکسیژن تیره انجام شود تا ماهیت فرآیند تولید اکسیژن در زمین مشخص شود.
