یک عنکبوت کوچک و یک چتر دریایی با شاخک های 3 متری چه وجه اشتراکی دارند؟ هر دو سمومی تولید می کنند که می توانند در عرض چند دقیقه انسان را بکشند.
به گزارش روزیاتو، سم برخی از حیوانات می تواند پوست را از بین ببرد، ماهیچه ها را فلج کند یا قلب را به طور کامل متوقف کند.
نوروتوکسین ها از جمله سم هایی هستند که به طور گسترده مورد مطالعه قرار گرفته اند. این سموم به بافت عصبی حمله می کنند و عملکردهایی مانند تفکر، حرکت یا تنفس را مختل می کنند.
نوروتوکسین هایی مانند نیتریک اکسید و گلوتامات به طور طبیعی در بدن انسان وجود دارند.
اگرچه این مواد برای ارتباطات سلولی ضروری هستند، اما مقادیر زیادی از آنها می تواند آسیب های جبران ناپذیری ایجاد کند.
عقرب‌ها، بسیاری از گونه‌های مارها و اختاپوس حلقه‌ای آبی، سم عصبی تولید می‌کنند. این سم در ماهی بافر «تتروتوکسین» نامیده می شود.
نوروتوکسین ها همچنین در نیش عنکبوت پشت قرمز، یکی از کشنده ترین بندپایان استرالیا، یافت می شوند.
کاردیوتوکسین ها سمومی هستند که به پلاسمای خون و عضله قلب حمله می کنند. این سموم به گیرنده های سطح سلول های قلب متصل می شوند و از انقباض ماهیچه ها جلوگیری می کنند.
در نتیجه، این سموم می توانند باعث شوند که قلب ضربان نامنظم داشته باشد یا به طور کلی متوقف شود که می تواند کشنده باشد. این بیماری قلبی به عنوان سمیت قلبی شناخته می شود.
بسیاری از مارها کاردیوتوکسین تولید می کنند، اما یکی از خطرناک ترین آنها چتر دریایی جعبه ای استرالیایی است که نیش آن یکی از کشنده ترین مارها در جهان است.
اگر بیش از 10 درصد از پوست یک فرد با سم چتر دریایی تماس پیدا کند، ایست قلبی می تواند تنها در چند دقیقه رخ دهد. کودکان به ویژه در معرض خطر هستند.
این سم کشنده باعث شده است که چتر دریایی به عنوان خطرناک ترین حیوان دریایی جهان شناخته شود.
هموتوکسین ها سمومی هستند که به طور خاص سلول های خونی و رگ های خونی را هدف قرار می دهند.
این سموم می توانند در حمل و نقل اکسیژن در بدن اختلال ایجاد کنند و باعث خونریزی داخلی شوند.
زهرهای حاوی هموتوکسین باعث تورم، آسیب قلبی عروقی و در نهایت نکروز یا مرگ بافت می شوند.
مارهای ببر، یکی از رایج ترین گونه ها در استرالیا، و برخی از گونه های چتر دریایی و عنکبوت ها دارای سم هموتوکسیک هستند.
میوتوکسین های موجود در سم حیواناتی مانند مار شاهی قهوه ای می تواند بسیار مخرب باشد. این سموم فیبرهای عضلانی نزدیک محل گزش را می شکنند و باعث فلج می شوند.
نکروتوکسین‌ها باعث مرگ سلولی یا نکروز می‌شوند، از این رو نام آنها به این معنی است. عنکبوت منزوی قهوه ای و اکثر مارهای زنگی و افعی دارای سم نکروتوکسیک هستند.
باکتری ها همچنین می توانند نکروتوکسین تولید کنند. عفونتی به نام فاسییت نکروزان توسط یک باکتری گوشت خوار ایجاد می شود.
کواگولوتوکسین ها لخته شدن خون را مختل می کنند و باعث خونریزی طولانی مدت و زیاد می شوند.
برخی از سم‌های مارها، مانند سم مارهای قهوه‌ای شرقی و مارهای کبرا، حاوی کواگولوتوکسین‌ها هستند.
سیتوتوکسین ها به طور طبیعی در بدن انسان به عنوان بخشی از سیستم ایمنی یافت می شوند.
سیتوتوکسین ها به شکل سلول های T کشنده در بدن وجود دارند که سلول های سرطانی و سلول های آلوده به ویروس یا باکتری را از بین می برند. اما سیتوتوکسین های موجود در نیش مار می توانند سلول های سالم را از بین ببرند.
برخی از حیوانات چندین نوع سم در زهر خود دارند. به عنوان مثال، مارهای زنگی موهاو هم نوروتوکسین و هم میوتوکسین تولید می‌کنند که نیش آنها را دو برابر قوی‌تر می‌کند.
دانشمندان بر این باورند که این حیوانات از سم خود برای کشتن یا تضعیف طعمه و محافظت از خود در برابر شکارچیان استفاده می کنند.
یک مطالعه در سال 2020 در دانشگاه بانگور نشان داد که زهر مار بیشتر برای شکار استفاده می شود تا محافظت.
