وعده رفع فیلترینگ امید واهی است؟
در حالی که دولت ها و نمایندگان مجلس همچنان درباره لزوم پیگیری و رفع فیلترینگ صحبت می کنند، اختلالات، حملات سایبری و محدودیت دسترسی به شبکه های اجتماعی و سایت های بین المللی نیز به دلیل آلودگی شبکه اینترنت ایران ناشی از استفاده گسترده از فیلترشکن ها یا تحریم ها ادامه دارد. و خود تحریمی
به گزارش ورلد اکونومی، قطعی گسترده روز سهشنبه هفته جاری و ممنوعیت دسترسی ایرانیان از Google Cloud به یک سایت، آخرین نمونه از اشتباه سیاست فیلترینگ است. در این شرایط، مسئولان نسبت به رفع فیلترینگ در بین مردم و فعالان امیدواری ایجاد کرده اند، اما هنوز مشخص نیست فیلترینگ یوتیوب، تلگرام، گوگل پلی، واتس اپ، ایکس و اینستاگرام از طریق حاکمیت در فضای مجازی رفع می شود یا برنامه ریزی. و مذاکره با کشورها نه مردم و کارشناسان نیز از تاریخ نابجای انقباض اینترنت نگران هستند که وعده رفع فیلترینگ امیدی واهی است و با محدودیت های جدیدی مواجه خواهند شد.
تکرار قول با وجود وقفه
این روزها که فیلترینگ گسترده در ایران وارد دومین سال خود شده و قطعی اینترنت ادامه دارد. در پی اطلاعیه رئیس جمهور و وزیر ارتباطات مبنی بر پیگیری برای رفع فیلترینگ، قطعی گسترده و شدید اینترنت طی دو روز گذشته رخ داد. به طوری که بسیاری از وب سایت ها در دسترس نبودند. تقریباً دو ساعت بعد، در همان روز، عمدهترین قطعی در مراکز داده و سرویسهای مختلف وب رفع شد و بیانیه ISP در این خصوص حاکی از آن بود که این قطعی ناشی از خطای انسانی پرسنل تعمیر و نگهداری بوده و باعث قطعی 55 دقیقهای ایران شده است. مرکز داده
البته این اولین باری نیست که اینترنت قطع می شود. در اوایل آوریل امسال، این شبکه با اختلالات مکرری در پیام رسان های داخلی به دلیل عملکرد ضعیف مراکز داده مواجه شد. در 30 فروردین، اگرچه رادارهای ابراروان و نت بلاک از اختلالات جدی در شبکه اینترنت کشور خبر دادند، شرکت زیرساخت و ارتباطات همراه اول و مبین نت این اختلال را تکذیب کردند.
بار دیگر در اواخر اردیبهشت ماه گزارش هایی مبنی بر قطعی اینترنت اپراتور همراه اول و ایرانسل در برخی از مناطق تهران منتشر شد که این دو اپراتور بدون اعلام علت قطعی را تایید کردند. با این حال پوجا پیرحسینلو، مدیرعامل اروانکلود، علت اختلالات شدید و مکرر از ابتدای سال تاکنون به دلیل حملات سایبری گسترده را تشریح کرد.
اکنون در شرایطی که کاربران ایرانی همچنان با فیلترینگ و تداخل دست و پنجه نرم می کنند و مسئولان از شکست این سیاست غلط خبر می دهند، از زمان انتخابات تا آغاز به کار دولت چهاردهم، مردم، نهادهای دولتی و خصوصی، دولت. مسئولان و نمایندگان مجلس به اتفاق آرا خواهان رفع فیلترینگ هستند.
در این زمینه تعداد امضاهای جدیدترین کمپین ضد فیلترینگ تحت عنوان «تقاضای رفع فوری فیلترینگ اینترنت از سوی دولت دکتر مزیکیان» به بیش از ۵۱ هزار نفر رسیده است. از سوی دیگر نمایندگان مجلس همچنان از لزوم رفع فیلترینگ و تدوین قوانین فضای مجازی صحبت می کنند.
احمد مرادی نماینده مردم بندرعباس در جلسه مجلس با حضور رئیس جمهور درباره حمایت از کسب و کارها در فضای مجازی با رفع فیلتر و افزایش سرعت اینترنت گفت: امنیت و نفوذ اطلاعات، تاثیر اقتصادی بر مردم، کسب و کارها و ورود جوانان به فضاهای غیراخلاقی مجازی نتیجه استفاده است. این یکی از فیلترشکن هاست. با توجه به ظهور اینترنت ماهواره ای و فناوری های هوش مصنوعی، اینترنت ایران نیازمند اصلاحات اساسی است.
همچنین در راستای ادامه تقاضای بخش خصوصی برای رفع فیلترینگ، فعالان صنفی فاوا در دیدار با وزیر ارتباطات مجددا خواستار پیگیری فوری و جدی این موضوع شدند و به گفته برخی از حاضران در آن جلسه، ستار هاشمی به آنها گفت که جدیت رفع فیلترینگ است. او اطمینان داد و به نظر می رسد اقدامات جدی در این زمینه را دنبال می کند، اما ترجیح می دهد نتیجه را پیش بینی نکند و توقعات را بالا نبرد. از جامعه در شرایطی که به نظر می رسد سیاست وزیر برای رفع فیلتر، پیگیری آن در سکوت خبری است، مسعود بیزیکیان در اولین نشست خبری خود از در دستور کار بودن موضوع فیلترینگ خبر داد.
وی همچنین گفت: وزیر ارتباطات در حال برنامه ریزی برای رفع چارچوب های فیلترینگ است و مصمم هستیم این موضوع را در شورای امنیت ملی حل کنیم. پس از این اظهارات، ستار هاشمی، وزیر ارتباطات، جزئیات بیشتری از برنامه رفع فیلترینگ دولت چهاردهم ارائه کرد و با وجود اینکه مدت ها بود در مورد رفع فیلترینگ صحبت می کرد؛ توضیحاتی را ارائه کرد. این بار رسالت فعلی این وزارتخانه ارتقای کیفیت شبکه است.
وی در این خصوص توضیح داد: بحث شبکه دو بعد متفاوت دارد. یک بعد بحث کیفیت شبکه و ارتباطات است که بدیهی است در حیطه وظایف وزارت ارتباطات است و قطعاً این موضوع را با جدیت دنبال می کنیم و امیدواریم در آینده نزدیک خبرهای خوبی در خصوص ارتقای کیفیت ارتباطات و دسترسی به مردم بدهیم. البته، علاوه بر اخبار، این چیزی است که مردم در زندگی خود لمس می کنند.”
وزیر ارتباطات همچنین از کار تیمی برای تشخیص چالش های شبکه و کیفیت ارتباطات در وزارت ارتباطات خبر داد و گفت: همانطور که همه می دانیم سیاست گذاری در وزارت ارتباطات انجام نمی شود، اما مکانیسم هایی را دیده ایم. فعال بودن در قالب سیاستهای الگوی مشترک و معرفی روشهای جدید به لایه سیاستگذاری و امید است اتفاقات خوبی در این لایه بیفتد.»
در همین راستا، هاشمی پس از نشست خبری رئیس جمهور با انتشار پستی در شبکه اجتماعی ایکس اعلام کرد که پیش از این با سخنان مقام معظم رهبری خطاب به دولت مبنی بر ضرورت و ضرورت، «در نظر دارد شیوه فعلی حاکمیت فضای مجازی را اصلاح کند». قانون مداری در فضای مجازی، موجی در میان نمایندگان مجلس و دولتمردان در حال شکل گیری است تا هر چه سریعتر این امر اجرایی شود و «سند راهبردی فضای مجازی جمهوری اسلامی» تهیه شود.
اطلاع رسانی به جای سکوت
این در حالی است که به گفته کارشناسان تا زمانی که فیلترینگ و تحریم تعاملات بین المللی حل نشود، نمی توان انتظار مدیریت آزاد و قانونی شبکه های اجتماعی و فضای مجازی را داشت. اهمیت روابط بین الملل را می توان در تصمیم گوگل کلود برای تحریم ایرانیان و قطع دسترسی آنها به سایت آموزشی https://codeinfarsi.org دانست.
ماجرا از این قرار است که انجمن تجارت الکترونیک تهران به تازگی اعلام کرده است که بر اساس بررسی های کمیسیون اینترنت و زیرساخت این انجمن، سایت آموزشی codeinfarsi.org دیگر در دسترس کاربران ایرانی نیست و طبق قوانین تحریم گوگل کلود، توسط کاربران پیش فرض ایران را تحریم کردند
در این شرایط اگرچه اخبار و اظهارات اخیر درباره رفع فیلترینگ امیدوارکننده است، اما سرنوشت دسترسی رایگان ایرانیان به اینترنت از جمله شبکههای اجتماعی بینالمللی همچنان مبهم است. این ابهام تا حدی قابل قبول است زیرا دولت ها می گویند در حال برنامه ریزی هستند اما نمی توان نگرانی و بی اعتمادی مردم به تصمیمات مسئولان را نادیده گرفت.
یوتیوب، تلگرام، گوگل پلی، واتس اپ و اینستاگرام فیلتر هستند و اولین درخواست مردم و کسب و کارها رفع فوری آن است. حامد بیدی، فعال اینترنتی در این خصوص گفت که نمی توان پیش بینی کرد این مذاکرات چه زمانی به پایان می رسد. اما از آنجایی که دولت چهاردهم به دنبال دوقطبی سازی و تقابل نیست، عجله ای برای رفع فیلترینگ ندارد و احتمالا به دنبال راه حل میانی است.
با این حال، انتظار می رفت دولت به جای سکوت، حداقل در مورد اقداماتی که برای رفع محدودیت های اینترنتی انجام می دهد یا خواهد کرد، با مردم صحبت کند. اما تاکنون وزیر ارتباطات نشست خبری نداشته و مشخص نیست رفع فیلتر شبکه های اجتماعی مذکور در دستور کار است یا خیر.
اگر قرار است فیلترینگ رفع شود، کدامیک از پلتفرم های فیلتر شده در اولویت هستند یا باید منتظر مذاکره ایران با کشورهای میزبان این پلتفرم ها باشیم. در هر صورت، با توجه به اینکه بسیاری از مردم امیدوارند که فیلترینگ از طریق بیانیه ها و خبرها رفع شود، عموم مردم انتظار دارند در آینده نزدیک جزئیات بیشتری را دریافت کنند و اجرای آن را دریافت کنند. در غیر این صورت دولتمردان و مسئولان باید عواقب آن را به دوش بکشند.