در حالی که بسیاری از مردم منتظر فرا رسیدن فصل گرم تابستان هستند، گرمای بیش از حد در تابستان چیزی است که همه آن را دوست ندارند. در واقع وقتی گرما و رطوبت افزایش می یابد، علائم گرمازدگی در افراد افزایش می یابد. در این شرایط افراد در معرض علائمی مانند تب های مرموز، حالت تهوع، اسهال، تعریق، سرگیجه و سنگینی در سر قرار می گیرند.
به گزارش سرگرمی روز، برخی افراد علائم سرماخوردگی یا آنفولانزا در مجاری تنفسی نیز دارند. اگرچه علائم گرمازدگی می تواند در هر فردی رخ دهد، اما در کودکان و افراد مسن شایع تر است. در مواردی که فرد دچار گرمازدگی شدید می شود علائمی مانند ادرار تیره، نبض سریع، گیجی، سردرد شدید، قرمزی و خشکی پوست و غش مشاهده می شود که در این صورت بهتر است هر چه سریعتر به بیمارستان مراجعه شود. اما در موارد خفیف گرمازدگی می توان از درمان های سنتی یا گیاهان دارویی برای کنترل آن استفاده کرد.
درمان گرمازدگی در طب سنتی
تابستان در طب سنتی چینی به عنصر آتش یا به عبارتی عنصر آتشی که در طبیعت و در حاکمیت بدن انسان در تابستان تجلی می یابد، می گویند. از علائم عنصر آتش تابستانی در بدن می توان به گرمای زیاد، تعریق زیاد، خشکی دهان و گلو، یبوست و تپش قلب اشاره کرد. در حالی که در طب سنتی چینی علت علائم ذکر شده در تابستان گرمازدگی یا گرمای تابستان است که یک عامل خارجی است، در طب جدید می توان این علائم را به یک عامل ویروسی یا باکتریایی داخلی نسبت داد.
اگر علائم خفیف گرمازدگی را تجربه کردید، می توانید از برخی از راه حل ها یا درمان های سنتی زیر استفاده کنید:
هندوانه: خوردن هندوانه می تواند به جبران آب از دست رفته کمک کند، در عین حال ادرارآور است، به خصوص قسمت های سفیدتر نزدیک پوست هندوانه که با افزایش خروجی ادرار به دفع مواد زائد و گرما از بدن کمک می کند.
مصرف ماش: در طب سنتی به عنوان یک مدر خفیف شناخته شده است. در طب سنتی برای این منظور دانه های خشک ماش را در آب جوش خیس کرده و سپس آب آن را مصرف می کنند.
نوشیدن نوشیدنی های حاوی الکترولیت: در تابستان همراه با گرمای هوا، تعریق زیاد باعث از دست رفتن آب و املاح بدن می شود. علاوه بر مصرف هندوانه ذکر شده در بالا، نوشیدن مقدار زیادی آب یا آب میوه مانند آب نارگیل یا آب های حاوی املاح (مانند نمک پتاسیم، سدیم، کلر) می تواند به تعادل بدن کمک کند. برای تکمیل الکترولیت ها می توانید مقدار کمی سرکه سیب را در آب ریخته و بنوشید.
استفاده از روغن های گیاهی: در صورت آفتاب سوختگی می توانید از ترکیب روغن درخت چای، روغن زیتون و روغن نارگیل استفاده کنید. این روغن ها ضمن تسکین درد، از ایجاد تاول جلوگیری کرده و حتی به لایه برداری پوست کمک می کنند.
در طب سنتی ایران یکی از شش اصل اساسی حفظ سلامت و تندرستی توجه به تغییر آب و هوا و فصول سال است یعنی برای جلوگیری از گرمازدگی اقدامات مربوط به فصول گرم سال به ویژه تابستان، باید رعایت شود. برخی از توصیه های کلی در طب سنتی ایران برای پیشگیری از گرمازدگی عبارتند از:
افرادی که مزاج گرم و خشک دارند بیشتر در معرض گرمازدگی هستند، بنابراین این افراد باید از مصرف تمام غذاها و نوشیدنی هایی که دمای بدن را بالا می برند و باعث خشکی می شوند پرهیز کنند و حتی الامکان از غذاهای پخته ساده و بدون ادویه استفاده کنند.
وعده های غذایی میان روز نباید سنگین باشد و به طور کلی غذاها باید سبک و راحت هضم باشند، سوپ آلو، سوپ جو، سوپ ماست و دوغ خیار گزینه های مناسبی هستند.
افرادی که مستعد گرمازدگی هستند باید استراحت کافی و لازم داشته باشند تا روحیه آنها خنک شود و اگر استراحت کافی نداشته باشند بدن گرمتر و خشکتر شده و رطوبت بدن کاهش می یابد.
استحمام، شنا، پوشیدن لباس های نازک و گشاد، ورزش های سبک، قرار نگرفتن در معرض نور مستقیم خورشید، مصرف غذاها و نوشیدنی های با مزاج سرد و مرطوب (برای افراد گرم مزاج) از دیگر عوامل پیشگیری از گرمازدگی است.
شربت تخم مرغ، خمیر ترش، شربت نعناع، شربت هندوانه، خیار یا خیار با گشنیز، شربت آبلیمو، گیلاس، گلاب، لیمو، تخمه خیار (خیار، کدو، طالبی، هندوانه)، عناب و زرشک با شکر و روغن ترش درمان گرمازدگی مناسب است. توصیه می شود افراد از مصرف بیش از حد آجیل و دانه ها خودداری کنند زیرا این امر منجر به افزایش دمای بدن می شود. در سفر خوردن عصاره میوه ها و جو و بوییدن گل رز که اثر آرام بخشی دارد و از تنش های عصبی ناشی از گرما محافظت می کند مفید است.
