در عین حال به روزهای پایانی سال نزدیک می شویم و وزش بادهای نه چندان خوشایند برای بازار سرمایه سال پر رونق 1402 گزارش شده است. بورس در ابتدای سال سبز بود و توانست قله 2 میلیون و 535 هزار واحدی را در اواسط اردیبهشت فتح کند. با نزدیک شدن به فصل تابستان اما از طراوت روزهای ابتدایی سال در معاملات سهام کاسته شده و بازار بیش از پیش در باتلاق رکود فرو رفته است.
بر اساس گزارش دنیای اقتصاد؛ در این میان سیاست های تثبیت و انقباضی بانک مرکزی در کنار افزایش موج ریسک های سیستماتیک و غیرسیستماتیک را می توان مهمترین عوامل رکود بازار در سال جاری دانست. اگرچه تصور می شد نیمه دوم سال برای بازار سهام متفاوت از نیمه اول سال باشد، اما افزایش تنش های بین المللی بازار را طوفانی کرد و بازار سرمایه کم توان را وارد دور جدیدی از رکود و عدم اطمینان کرد.
کاهش ارزش معاملات حتی به 3 هزار میلیارد تومان گواه شرایط سخت بازار بود. بازار ضعیف و ناامید همچنان از شرایط ناامیدکننده ای جان سالم به در می برد، زیرا انتشار اخباری مانند تجدید ارزیابی عملیاتی دارایی های شرکت ها، امیدها به افزایش دوباره بازار را در دل سرمایه گذاران زنده کرد. با این حال، سایه سنگین افزایش نرخ بهره و بازدهی اوراق خزانه در آخرین ماه سال، امیدها به سبز شدن دوباره بازار را کاهش داد. بورس که سالی طوفانی را با تجربه های ناخوشایند پشت سر گذاشت، همه خوشی های خود را به سال بعد گره زد تا سال نامطلوب 1402 را فراموش کند.
بازار را از دید کارشناسان ببینید
مهدی سوری، کارشناس بازار سرمایه، فراز و نشیب روند بازار در سالی که به پایان می رسد را اینگونه تشریح کرد: بازار سرمایه یک سال رکود را پشت سر گذاشت. با نگاهی به دلایل رکود حاکم بر بازارها، سیاست‌های دولت و بانک مرکزی را می‌توان یکی از عوامل مؤثری دانست که اقتصاد را به ورطه رکود کشاند و شرکت‌های تولیدی را با چالش‌های جدیدی مواجه کرد. از سوی دیگر به نظر می رسد دولت در سیاست های خود در خصوص نرخ خوراک پتروشیمی ها، تعرفه صادرات و واردات صرافی ها و قیمت بنزین شرکت های پالایشی کمتر توجهی به شرکت های سودجو و تولیدی داشته است. ، که در طول سال چندین بار منتشر شد که عامل بی اعتمادی به سیاست های دولت در فضای کسب و کار است.
اگر دیدگاه سرمایه گذاری در بورس به شکل فوق باشد، سقف سود سرمایه گذاری توسط سیاست ها محدود شده و تمایل به مشارکت در سرمایه گذاری در بخش تولید کاهش می یابد. بنابراین رفتار سیاستمداران در سال جاری منجر به محدودیت نسبی سود شرکت ها و بنگاه های تولیدی شد.
بی اعتمادی عمومی به بازار سرمایه که پس از سقوط بازار در سال 2019 رخ داد، عامل دیگری است که بر روند بازار در سال جاری تأثیر منفی گذاشت. برآوردها نشان می دهد که بسیاری از نقدینگی وارد شده به بازار در سال 2019 از بازار خارج شده است. همچنین افزایش تنش های بین المللی و منطقه ای را می توان از دیگر عواملی برشمرد که در سال جاری سایه سنگینی بر بازار انداخته است.
با این حال به نظر می‌رسد ریسک‌های پیش روی بازار سرمایه تا حدودی کاهش یافته است و می‌توان امیدی به شکستن سقف‌های قبلی در نگاه بازار داشت. این کارشناس بازار سرمایه افزود: در حال حاضر تولیدکنندگان گاز پتروشیمی که تولیدکننده اوره و متانول هستند، از کشورهای کانادا و آمریکا به عنوان دو مرکز تولید گاز، گاز را با گرانی خریداری می کنند.
فرمول توسعه یافته برای گاز به طور متوسط شامل دو مرکز آمریکا و کانادا (به عنوان تولیدکنندگان گازی که گاز صنایع مورد نظر را با قیمت پایین تری عرضه می کنند) و دو مرکز هلند و انگلیس که واردکننده گاز نیز هستند، می شود که نمی توانند برای استفاده در چنین فرمولی قلب داد
اگر شرایط اقتصادی کسو را با کانادا مقایسه کنیم، هیچ توجیه اقتصادی برای کارخانه ای پیدا نمی کنیم که مواد اولیه گران تری را از کانادا بخرد و در نهایت به دلیل مشکلات مختلف محصول خود را ارزان بفروشد. در این زمینه نقش دولت و سیاستمداران در حمایت از این گونه صنایع مهم می شود. آنچه ما شاهد آن هستیم این است که در کشوری مانند قطر قراردادی 25 ساله با تولیدکننده منعقد می‌شود و تولیدکننده می‌تواند با اطمینان طی 25 سال خوراک را با قیمت رقابتی دریافت کند.
بنابراین در بخشنامه گازرسانی که تدوین شد، شرط رقابت پذیری داده شد که امسال چندان محقق نشد و می تواند منطق اقتصادی راه اندازی شرکت های جدید در کشور را به طور جدی تهدید کند. این کارشناس بازار در نهایت افزود: امیدواریم سال آینده برای بازار مساعدتر باشد و مردم در بازار سرمایه و شرکت های تولیدی با موانع کمتری برای تولید مواجه شوند.
ولید هلالات کارشناس بازار سرمایه، فراز و نشیب شاخص ها و وضعیت بورس در سال جاری را اینگونه تشریح کرد: امسال با رشد بورس همراه بود و یکی از دلایل آن افزایش بود. در نرخ ارز از مارس 1401. همراه با افزایش انتظارات تورمی. از سوی دیگر بازارهای موازی مانند بازار خودرو و مسکن با شیب تند روند صعودی را پشت سر می گذارند، بنابراین بورس که از سال 1388 بازده چندان خوبی را ثبت نکرده بود، تحت تاثیر عوامل فوق رشد کرد.
اما در اواسط اردیبهشت ماه امسال رشد بازارهایی مانند ارز متوقف شد و باعث شد بورس تحت تاثیر این عوامل و عوامل دیگر از مبارزه برای فتح قله های بلند دست بکشد. اما سیاست های بانک مرکزی در خصوص دلار ۲۸ هزار و ۵۰۰ تومانی، اکثر شرکت های بورسی را موظف کردند که محصولات خود را با این نرخ در بورس کالا بفروشند یا ارز ترجیحی با چنین نرخی داشته باشند.
همه این عوامل منجر به اصلاح روند شاخص های اصلی بازار شد. با گذشت زمان، بازار توانست جایگاه بهتری را به خود اختصاص دهد و شاخص کل در محدوده 2 میلیون و 300 هزار واحد تا 2 میلیون و 400 هزار واحد حفظ شد. افزایش ریسک های بین المللی از یک سو و افزایش نرخ سود و دستور تعیین نرخ ارز بورس کالا از سوی بانک مرکزی در پایان نیمه اول سال، شرایط را برای سهام کمی سخت کرد. تبادل.
در این میان می توان گفت درآمد شرکت ها در سال جاری به طور متوسط حدود 35 درصد رشد داشته است. در حالی که نرخ تورم اعلام شده توسط بانک مرکزی در سال 1401، 47 درصد بود، در سال 1402 به محدوده 30 تا 40 درصد رسید. از این رو با دستور کنترل نرخ ارز و افزایش نرخ سود از سوی بانک مرکزی، همراه با افزایش ریسک های بین المللی، در نیمه دوم سال جاری شاهد افت بازار سهام بودیم.
این کارشناس بازار در خصوص تاثیر سیاست های اتخاذ شده بر بازار سرمایه افزود: توجه به عنصر پایداری یکی از مهم ترین عواملی است که در اتخاذ سیاست های مختلف باید مورد توجه قرار گیرد. اگر سیاستی در چند سال گذشته با موفقیت اجرا نشده باشد، ممکن است بازبینی آن مناسب نباشد. بنابراین بهترین وضعیت این است که سیاست‌ها به جای تغییر در وضعیت اقتصادی، کمی شیب داشته باشند تا از قدرت پیش‌بینی‌پذیری کاسته نشود.
با توجه به تثبیت نرخ ارز، بانک مرکزی نرخ سود را به میزانی تعیین کرده است که هزینه سرمایه در گردش برای تولیدکننده به حدی افزایش یابد که اثر این افزایش نرخ سود در نرخ سود منعکس شود. هزینه تولید کننده در سال بعد بنابراین به نظر می رسد سیاست های فوق به تثبیت نامطلوب منجر شود.
این کارشناس بازار درباره روند بازارهای مالی در سال آینده گفت: به نظر می رسد بازارهای موازی در سال آینده با سرعتی خزنده رشد کنند و تا زمانی که میزان صادرات و درآمدهای ارزی دچار تغییرات اساسی نشود، نرخ تورم در نوسان فعلی خواهد بود. محدودیت ها سیاست های بانک مرکزی نشان دهنده رکود و هزینه بالای تولید خواهد بود. بنابراین می توان انتظار داشت که بازار سهام حداقل به اندازه تورم در سال آینده رشد مطلوبی را تجربه کند.
