سوال مهمی که محققان در مورد گودال های مشاهده شده در مریخ دارند این است که آیا می توانند روزنه هایی باشند که به غارهای طولانی زیرزمینی منتهی می شوند یا خیر. اهمیت این سوال در این است که اگر چنین غارهایی وجود داشته باشند، ممکن است مکان مناسبی برای زندگی کاوشگران آینده مریخ باشند.
به گزارش فرادید، انسان‌هایی که در آینده به مریخ سفر می‌کنند به مکانی برای پناه گرفتن در برابر تشعشعات، تغییرات شدید دما و طوفان‌های گرد و غباری که این سیاره را مبتلا کرده‌اند، نیاز خواهند داشت. اگر این سیاره شبیه زمین یا ماه باشد، ممکن است “غارهای گدازه ای” بزرگی داشته باشد که بتواند پناهگاه هایی را در خود جای دهد. بخش های فروریخته غارهای گدازه ای که نورگیر نامیده می شوند، می توانند دسترسی به این پناهگاه های زیرزمینی را فراهم کنند.
دوربینی به نام HiRISE که بر روی یکی از مدارگردهای مریخ نصب شده است، تصویری از سطح این سیاره گرفته است که نشان از وجود یک حفره مرموز در آنجا دارد. این تنها یکی از تصاویری است که در سال های اخیر از حفره های مشابه روی سطح مریخ گرفته شده است. سوال این است که آیا این سوراخ در مریخ به یک غار بزرگ زیرزمینی منتهی می شود یا فقط یک گودال عمودی است؟
دهانه ای که در عکس دیده می شود تنها چند متر عرض دارد و در منطقه Arsia Mons مریخ قرار دارد. Arcia Mons یکی از سه آتشفشان خاموش در گروه Tharsis Mons است.
منطقه تارسیس دشت آتشفشانی وسیعی است که هزاران کیلومتر عرض دارد. این منطقه بالاتر از بقیه مریخ است و به طور متوسط حدود 10 کیلومتر بالاتر از ارتفاع متوسط سیاره است. این منطقه در گذشته از نظر آتشفشانی فعال بوده و ویژگی های زمین شناسی مانند این گودال نتیجه مستقیم فعالیت های آتشفشانی باستانی است.
چندین گودال در منطقه Arcia Mons وجود دارد که ممکن است نورگیرهای فروریخته یا ورودی غارهای گدازه ای زیرزمینی باشند.
یکی از گودال هایی که معلوم شد فقط یک سوراخ بزرگ است و راهی به غار گدازه ای ندارد. تصویر سمت چپ در ابتدا دانشمندان را امیدوار کرد، اما تصویر سمت راست که خیلی دیرتر گرفته شد، نشان داد که سوراخ ریزش سقف غار نیست.
با این حال، عدم قطعیت های زیادی وجود دارد. عکسی که سال‌ها پیش گرفته شده است، یک دیوار جانبی روشن را نشان می‌دهد که ممکن است نشان دهد که آن فقط یک گودال استوانه‌ای است. در حالی که اولین تصویری که از این گودال گرفته شد، محققان امیدوار بودند که دهانه یک غار گدازه ای باشد. بنابراین، سوراخ نشان داده شده در تصویر جدید ممکن است به جای ورودی یک غار گدازه، به سادگی یک گودال یا چاه باشد. چنین گودال هایی در آتشفشان های هاوایی نیز یافت می شوند و به آنها دهانه می گویند. آنها با غارهای گدازه ای مرتفع مرتبط نیستند، بلکه صرفاً نتیجه ریزش هایی هستند که در اعماق زمین رخ داده است.
ما درک بسیار بهتری از گودال ها و غارهای گدازه در ماه نسبت به مریخ داریم. می دانیم که برخی از آنها از نظر حرارتی در حدود 17 درجه سانتیگراد پایدار هستند. ما همچنین عکس های بهتری از آنها داریم، با عکس هایی که کف پوشیده از سنگ آنها را نشان می دهد.
افکار زیادی در مورد چگونگی کشف این غارهای گدازه ای در ماه وجود دارد، از جمله طرح های مفهومی برای روبات هایی که می توانند آنها را کاوش کنند. شاید در ماه، فضانوردان بتوانند در زیستگاه های بادی در این غارها پناه بگیرند، جایی که از نوسانات دما، تشعشعات و ریزشهاب سنگ ها در امان باشند.
اما مریخ داستان دیگری دارد. دلیلی وجود ندارد که مریخ غارهای گدازه ای نداشته باشد. در واقع، گرانش مریخ بسیار ضعیف‌تر از گرانش زمین است، که می‌تواند غارهای بسیار بزرگ‌تری را ایجاد کند.
تصاویر مریخ دره هایی را نشان می دهد که در واقع غارهای فروریخته هستند. بنابراین بعید به نظر می رسد که همه این غارها فرو ریخته و دره هایی را تشکیل داده باشند.
غارهای گدازه مریخ هنوز یک راز هستند. دانشمندان شواهد مورفولوژیکی فراوانی پیدا کرده اند که نشان می دهد آنها فراوان هستند. اما در علم، حتی اگر چیزی به ظاهر وجود داشته باشد، نمی توان وجود آن را به طور قطعی پذیرفت. علیرغم شواهد، ما نمی دانیم واقعاً زیر سوراخ مرموز Arsia Mons یا دهانه غول پیکر Pavis Mons تا زمانی که از نزدیک با یک کاوشگر یا یک فضانورد آشنا شویم، نمی دانیم.
