در اواسط دهه 1980، دولت وقت یارانه لبنیات را حذف کرد و با کاهش قدرت خرید مردم، مصرف سرانه لبنیات در سال های بعد به طور پیوسته کاهش یافت.
به گزارش شرق، بر اساس گزارش انجمن صنایع لبنی ایران، سرانه مصرف لبنیات در کشور حدود 30 درصد کمتر از میانگین جهانی است و این فاصله با مصرف جهانی رو به افزایش است. بر اساس این گزارش، سرانه مصرف لبنیات در کشور در خوشبینانه ترین حالت به ازای هر نفر 70 کیلوگرم است. در حالی که سرانه مصرف در دنیا برای هر نفر حدود 160 کیلوگرم است.
مصرف لبنیات در اتحادیه اروپا حتی بسیار بالاتر از این است. بنابراین در سال 2021 با مصرف سرانه 256 کیلوگرم عنوان بزرگترین مصرف کننده محصولات لبنی را به خود اختصاص داد. همچنین مرکز آمار ایران اخیراً سرانه مصرف شیر و فرآورده های شیری از سال 1390 تا 1398 را به ترتیب 127، 120، 115، 109، 111، 109، 107، 100 و 106 کیلوگرم گزارش کرده و اکنون مصرف آن زیر 100 کیلوگرم است. کیلوگرم .رسید.
و این در حالی است که به گفته کارشناسان، چشم انداز تحقق در این زمینه نزدیک به 160 کیلوگرم در سال بود. اکنون با کاهش سرانه مصرف لبنیات، محمدرضا بنی تبا، سخنگوی انجمن صنایع لبنی ایران از تعطیلی 80 درصدی شرکت های لبنی در 20 سال گذشته خبر داد و گفت: متاسفانه افکار عمومی تصور می کنند که تغییر ایجاد شود. در قیمت لبنیات در نتیجه طمع تولیدکننده، غافل از اینکه سیاست دولت منجر به افزایش قیمت تمام شده تولید و قیمت تمام شده محصول می شود. در پی این سیاست ها، تعداد شرکت های لبنی در ایران از بیش از هزار شرکت در دهه 80 به حدود 200 شرکت کاهش یافته است.
وی در ادامه توضیح داد: تولیدکنندگان لبنیات طبق درخواست سازمان حمایت از حقوق مصرف‌کنندگان، ستاد تنظیم بازار و سایر نهادهای نظارتی، قیمت محصولات لبنی را در ماه مبارک رمضان افزایش نداده‌اند. این در حالی است که الزام تولیدکنندگان به افزایش دستمزد و حقوق از ابتدای سال 1403 منجر به افزایش هزینه های تولید در ایام ماه مبارک رمضان شده و افزایش دستمزد و حقوق به افزایش سایر تولیدات اضافه شده است. هزینه های ناشی از تورم «افزایش دستمزد کارگران در شرایطی که تولیدکننده حق افزایش قیمت محصول خود را ندارد به معنای پرداخت یارانه از جیب تولیدکننده است.
باور عمومی این است که با کاهش مصرف لبنیات در ایران به دلیل کاهش قدرت خرید مردم، این محصولات جذب بازارهای صادراتی شده و تولیدکننده ضرر نخواهد کرد.
بنی طبا در پاسخ به این سوال گفت: لبنیات یک محصول فاسد شدنی است و صادرات آن به راحتی امکان پذیر نیست. همچنین تبدیل به محصولات صنایع تبدیلی برای همه واحدهای تولیدی به راحتی امکان پذیر نیست. در حال حاضر حدود 100 هزار تن شیرخشک در انبار داریم و این نشان می دهد که صادرات محصولات از صنایع تبدیلی آسان نیست، به ویژه اینکه بازارهای صادراتی بسیار رقابتی است.
