خوشبختانه در بسیاری از موارد نفخ شکم را می توان با رعایت یک رژیم غذایی متعادل و سالم برطرف کرد. اما اگر این مشکل ادامه پیدا کرد و با علائم دیگری مانند موارد زیر همراه شد، باید به دنبال معاینات پزشکی بیشتر باشید.
علل اصلی تورم شامل موارد زیر است:
اختلالات گوارشی: اکثر افراد هنگام مواجهه با اختلالات گوارشی مختلف مانند سندرم روده تحریک پذیر، کولیت اولسراتیو و بیماری سلیاک علائمی مانند نفخ، گاز و غیره را تجربه می کنند. برخی گزارش ها نشان می دهد که نفخ در 96 درصد افراد مبتلا به سندرم روده تحریک پذیر شایع است و 56 درصد از افراد مبتلا به یبوست مزمن نیز آن را تجربه می کنند.
احتباس مایعات یا ادم: گاهی اوقات مایعات در سرتاسر بدن از جمله در نزدیکی شکم یا لگن جمع می‌شوند و باعث تورم بیش از حد و افزایش موقت وزن می‌شوند. در نتیجه، ممکن است تورم و درد مفاصل را نیز تجربه کنید. این فرآیند می تواند ناشی از سرطان باشد، البته در موارد نادر.
کم آبی بدن: خوردن غذاهای شور یا نوشیدن الکل باعث نفخ و کم آبی بدن می شود. یبوست ناشی از کم آبی یکی دیگر از دلایل نفخ است.
یبوست: یبوست ناشی از رژیم غذایی کم فیبر، کم آبی بدن، کم تحرکی و استرس یکی دیگر از دلایل احساس نفخ و ناراحتی در معده است.
حساسیت های غذایی: بیشتر حساسیت های غذایی، مانند عدم تحمل لاکتوز، از علل شایع نفخ هستند. غذاهای حاوی گلوتن مانند غلات و حبوبات و برخی از محصولات لبنی نیز می توانند این علامت را ایجاد کنند.
عفونت: ممکن است در هنگام مواجهه با عفونت و التهاب ناشی از آن دچار تورم شوید. برخی دیگر از علائم عفونت مانند تب و تورم غدد لنفاوی نیز باید بررسی شوند.
انسداد روده: این علامت با یبوست، حالت تهوع، استفراغ و البته نفخ همراه است. انسداد روده در اثر اسکار یا تومور ایجاد می شود. روده های انسدادی مانع از دفع مدفوع می شوند و باعث ایجاد شرایط دردناک همراه با نفخ می شوند.
تغییرات هورمونی: PMS با مشکلات گوارشی از جمله نفخ همراه است و فرد را مستعد یبوست و احتباس مایعات می کند.
سرطان: نفخ می تواند یکی از علائم سرطان روده بزرگ یا سرطان رحم باشد. در صورت تشدید و تورم مداوم، حتما با پزشک خود تماس بگیرید تا این نوع سرطان را شناسایی کند.
طبق اعلام دفتر آموزش و ارتقای سلامت وزارت بهداشت، رعایت نکات پیشگیرانه زیر مفید خواهد بود:
فیبر بخورید: رژیم غذایی شما نقش مهمی در پیشگیری یا بدتر شدن نفخ دارد. برای جلوگیری از نفخ، مطمئن شوید که رژیم غذایی با فیبر بالا دارید. مصرف فیبر باید حداقل 25 تا 30 گرم در روز باشد. افزودن فیبر به رژیم غذایی سخت نیست و فقط باید سبزیجات، میوه ها، آجیل و دانه های بیشتری مصرف کنید.
آلرژی به گندم یا عدم تحمل لاکتوز را بررسی کنید. این 2 ماده گازی هستند اما باید توسط پزشک تشخیص داده شوند.
پرهیز از سریع غذا خوردن: خوردن سریع غذا بدون جویدن خوب باعث بلع هوا و نفخ می شود. تغذیه باید حداقل 30 دقیقه طول بکشد. به یاد داشته باشید که هضم غذا از دهان شروع می شود و با جویدن بیشتر می توانید نفخ معده را کاهش دهید. یکی دیگر از ویژگی های آهسته غذا خوردن احساس سیری است. مطالعات نشان می دهد که هر چه آهسته تر غذا بخورید، کمتر غذا خواهید خورد.
از مصرف بیش از حد نوشابه‌های گازدار خودداری کنید: این نوع نوشیدنی‌ها، حتی انواع رژیمی آنها، می‌تواند منجر به احتباس گاز در معده شود. در عوض، آب معدنی با طعم لیمو، پرتقال، خیار بنوشید یا مصرف روزانه نوشیدنی های گازدار خود را کاهش دهید. چای نعناع نیز در کاهش و رفع نفخ موثر است.
نمک را محدود کنید: غذاهای آماده سرشار از نمک و کم فیبر هستند که هر دو باعث نفخ می شوند. هنگام خرید غذای آماده و کنسرو شده به محتوای آن توجه کنید.
مصرف حبوبات و سبزیجات نفاخ را کاهش دهید: اگر عادت به خوردن حبوبات ندارید، با خوردن سبزیجاتی مانند کلم بروکلی و گل کلم با نفخ مواجه خواهید شد. این کار برای این نیست که آنها را از رژیم غذایی خود حذف کنید، بلکه آنها را کم کم به رژیم غذایی خود اضافه کنید تا بدن به مواد غذایی عادت کند.
تغییر به وعده های غذایی کوچکتر: به جای 3 وعده غذایی کامل، چندین وعده غذایی کوچکتر بخورید. این کار علاوه بر جلوگیری از نفخ، قند خون و گرسنگی را نیز کنترل می کند. بنابراین به 5-6 وعده غذایی کوچکتر در روز و مواد مغذی توصیه شده پایبند باشید.
ورزش: فعالیت به تنظیم عملکرد دستگاه گوارش، مبارزه با یبوست، بهبود گردش خون و سرعت بخشیدن به فرآیند سم زدایی بدن کمک می کند. حداقل 30 تا 60 دقیقه ورزش در 5 روز در هفته می تواند علائم نفخ را کاهش دهد.
با پزشک خود صحبت کنید: اگر تورم به دلیل سایر بیماری های زمینه ای باشد، برای تعیین علت تورم به آزمایش های تشخیصی نیاز دارید. پزشک ممکن است آزمایش خون، سونوگرافی، آندوسکوپی، کولونوسکوپی یا بیوپسی را برای تعیین علت نفخ تجویز کند.
منبع: عصرترکیه
